Thiền

on

Bài pháp của Thiền sư Sayadaw U Jotika. Bài gốc tiếng Anh được ghi xuống ở đây.
Dịch Việt: Việt Hùng

Lời người dịch: Các bài Pháp của Ngài Sayadaw U Jotika luôn là những lời dạy vượt thời gian. Trong bài Pháp này, những lời dạy đơn giản, nhưng lại rất sâu sắc, là những điều cốt lõi cho bất cứ một thiền sinh lâu năm nào, chứ không chỉ dành riêng cho những thiền sinh mới bắt đầu. Tôi tìm được bài Pháp này từ Internet. Và nó không có tựa đề. Đó là một bài giảng của Ngài cho một nhóm các thiền sinh trong một khóa thiền Vipassana ở Melbourne, Úc, vào ngày 03/09/1997. Tôi đã đặt tên bài Pháp là Thiền cho người mới bắt đầu, dựa trên nội dung và mục đích của bài giảng. Tuy nhiên, càng nghe và đọc bài pháp này, cũng như càng thực hành thiền tập, tôi càng sâu sắc nhận ra một sự thật rằng: Đây cũng là những lời dạy cốt lõi dành cho các thiền sinh lâu năm và miên mật nhất. Tôi thường gọi điều đó là trở về với căn bản.

Một điều quan trọng nữa là bài Pháp này truyền rất nhiều cảm hứng cho bất cứ ai muốn thay đổi cuộc đời của họ, cho những gì tốt đẹp hơn.

Chắc chắn rằng sẽ có những điểm thiếu sót đây đó trong bài ghi chép và dịch Việt này. Nhưng tôi tin rằng các điểm chính yếu đã được chuyển ngữ trọn vẹn. Bạn có thể tham khảo bài giảng gốc của Ngài ở đây. Chúc các bạn mọi thuận lợi và bình an.

Tôi rất vui khi gặp tất cả các bạn ở đây. Một số là những người mới đến. Tôi nhớ được hầu hết khuôn mặt của các bạn. Tôi thấy một số bạn rất trẻ ở đây, vào hôm nay.

Các bạn mới tới đây lần đầu phải không?
[Bỏ qua đoạn hội thoại trao đổi giữa Ngài và thiền sinh]
Tôi muốn biết nếu có ai ở đây chưa từng hành thiền bao giờ trước đây, ai thực sự là người mới bắt đầu?

Ồ, tôi thấy khá nhiều người mới ở đây. Hôm nay, tôi muốn kể cho các bạn nghe về thời điểm khi tôi còn là một thiền sinh mới. Chúng ta sẽ bắt đầu ở đó. Thời điểm đó cũng đã rất lâu rồi, khi tôi khoảng chừng 16 tuổi, tầm 34 năm trước. Tôi đã đi một chặng đường dài. 34 năm là một khoảng thời gian khá dài. Tôi muốn chào đón mọi người, đặc biệt là những người thực sự mới bắt đầu, những thiền sinh mới. Rất vui khi được gặp các bạn. Chào mừng tất cả mọi người.

Bởi vì hôm nay có một số thiền sinh mới, tôi sẽ nói về thiền bắt đầu từ những gì là cơ bản nhất.

Thật ra, tôi muốn có một một tập hợp những bài nói, trong đó tôi có thể thêm vào nhiều chi tiết hơn, nhiều ý tưởng hơn và giữ mạch liên tục cho nó. Khi có thời gian, tôi muốn lên kế hoạch cho việc đấy. Bất cứ khi nào bạn muốn học một điều gì đó, bạn cần có kế hoạch.

Thiền là một pháp hành rất sâu sắc và ý nghĩa. Đó là một kỷ luật.

Tôi có chuẩn bị một vài ghi chú ở đây. Bởi vì tôi rất dễ quên. Không phải là do tôi có một trí nhớ kém. Tôi đã từng có một trí nhớ rất tốt, và ngay cả bây giờ tôi không nghĩ là tôi có một trí nhớ kém. Nhưng tôi không có thói quen mang nhiều thứ trong tâm trí của mình. Tôi luôn giữ cho tâm trí mình thật trống rỗng. Chỉ nhận biết, không nắm giữ điều gì, rất nhẹ nhàng.

Lúc mới bắt đầu, tôi đã không hành thiền để được giác ngộ.

Continue reading “Thiền cho người mới bắt đầu”

on

Tôi nhận được lời đề nghị bâng quơ qua comment trên Facebook rằng, tôi nên làm gì đó cho một vấn đề của cộng đồng. Thú thật, tôi vốn là người chưa bao giờ thấy mình phù hợp ở đám đông cả. Nên tôi cũng chẳng dám khẳng định hoặc kiểu như hô khẩu hiệu cho bản thân rằng cần phải làm gì được cho cộng đồng. Bởi tôi thấy mình thật nhỏ bé.

Tôi nghĩ rằng, mong muốn được đóng góp cho mọi người, cho cuộc sống được tốt hơn vốn là một mong muốn nằm ở trong sâu thẳm của bất cứ ai. Đó là tính nhân văn luôn có sẳn trong trái tim của bất cứ ai.

Và tôi nghĩ rằng mỗi người có một cách đóng góp riêng, phù hợp với chính bản thân người đó. Một điều quan trọng không kém mà tôi học được qua các thăng trầm của cuộc sống là: Không phải mọi sự đóng góp luôn được nhìn thấy hoặc được công nhận. Một khía cạnh thú vị và đầy ý nghĩa khác mà tôi thấy được từ những vị thầy của tôi rằng: Bản thân người cống hiến một cách chân thành nhất sẽ không có nhu cầu được ghi nhận, được công nhận, cũng như không hề đòi hỏi sự trả ơn. Họ đóng góp một cách vô tư, tự nhiên, phù hợp với chính bản thân và cuộc sống của họ. Như cây hoa hồng thì cứ ra hoa, toả hương thơm. Như cây đa tỏa bóng mát cho người nghỉ chân vậy. Cuộc sống của họ thật bình lặng nhưng cũng thật mãnh liệt.

Mọi người thường nghe nhiều câu chuyện về những con người sống sôi nổi và mãnh liệt. Tôi nhận thấy mình không phù hợp với lối sống đó. Tôi thấy mình phù hợp hơn với lối sống bình lặng, nhưng vẫn mãnh liệt. Tôi lựa chọn cho mình cách đóng góp thầm lặng và tự nhiên, như những gì cỏ cây hoa lá vẫn đóng góp vào cuộc sống hàng ngày của chúng ta, một cách lặng lẽ.

Lặng lẽ và bình yên!

on

Điều gì là đúng, điều gì là sai? Đó luôn là một câu hỏi hóc búa trong cuộc sống. Có vẻ như những gì thuộc về số đông, các xu hướng đều mang trong mình một thông điệp kiểu như “đó là một cách nhìn đúng”, “một điều đúng đắn”. Tuy nhiên, chính bản thân số đông hoặc các xu hướng cũng thay đổi theo thời gian. Vậy thì đúng sai nằm lại ở nơi nào? Đức Phật đã có hẳn một bài Kinh (Kinh Kalama), để dạy về một phương cách tiếp cận để đến với những điều gì là nên làm, điều gì là không nên làm, nhằm hướng các học trò của Ngài về cách suy nghĩ đúng đắn. Các bạn có thể tham khảo các ý tứ sâu sắc đó trong bài Kinh.

Trong khuôn khổ ghi chép ngắn của post này, tôi chỉ trình bày ngắn gọn quan điểm cá nhân của tôi về đúng vs. sai. Theo tôi, “điều gì là đúng” rất mang tính cá nhân. Dù đa phần bị ảnh hưởng bởi số đông – nhưng bản thân sự lựa chọn “nghe theo” số đông lại chính là một lựa chọn mang tính cá nhân rồi. Nên tôi nghĩ rằng, cái đúng thuộc về cá nhân mỗi người. Họ nghĩ cái gì là đúng thì nó trở nên đúng và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống … của họ. Và nếu họ, cá nhân đó, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến số đông thì lại “tuyên truyền” được cái đúng của họ đến cho người khác. Vụ cái đúng của số đông là do được la to hơn, và cộng hưởng nên nghe có vẻ đúng hơn thôi. Chứ rồi cuối cùng mỗi người cũng có phiên bản riêng cho cái đúng của riêng mình.

Mọi mâu thuẫn đều phát xuất từ sự khác nhau giữa các phiên bản đúng này của mỗi một chúng ta. Sau hết thì cái đúng cũng chỉ mang tính tương đối (đối với người này là đúng, đối với người kia lại sai bét nhè). Và quan trọng hơn, cái đúng cái sai đó không hẳn là gần với chân lý, với sự thật. Mọi người có lẽ ngộ nhận ở chỗ này nhiều nhất: cái đúng = chân lý – sự thật. Và đó cũng là nguồn cội của mọi vấn đề. Nếu bạn có thể vượt lên trên sự dán nhãn của cả cái đúng và cái sai, chỉ quan sát, nhận biết và thay đổi sao cho nhân văn hơn, cho phù hợp với qui luật tự nhiên hơn thì cái đúng của bạn càng ngày càng gần với chân lý, với sự thật hơn. Đó cũng chính là con đường tìm về với hạnh phúc đích thực.

Chìa khoá chính nằm ở sự quan sát khách quan và thay đổi chính mình cho phù hợp với tự nhiên.

on

Hãy dành cho mình sự tĩnh lặng. Rồi bình yên sẽ theo đó ùa về.

Cuộc đời của chúng ta chính là sự phản chiếu trực tiếp của những suy nghĩ, hành động và lời nói mà chúng ta đã và đang duy trì mỗi ngày.

Để có được một sự “phản chiếu” bình yên và đẹp đẽ, điểm mấu chốt chính là việc liên tục gieo trồng, nuôi dưỡng và duy trì những suy nghĩ, hành động và lời nói bình yên, đẹp đẽ mỗi ngày.

Hãy đều đặn dành cho mình những khoảng tĩnh lặng trong tâm trí của bạn. Rồi sự tĩnh lặng đó sẽ dẫn lối, đưa bạn đến với bình yên.

on

Thật vô cùng khó để trải nghiệm được điều này (vô ngã). Để đến được đó, cần một đức tin đi trước. Sau đó là kiên nhẫn và kỉ luật để thực hành. Và sẽ cần thật nhiều thời gian, nhiều cuộc sống kiên nhẫn và kỉ luật như vậy. Rồi mọi người sẽ tự chứng thực được đúng y như những lời dạy của các bậc thầy đi trước.

“Nếu các ông tin rằng các ông thực sự hiện hữu, điều đó sẽ đem lại đau khổ. Nếu có Sumedho thì sẽ có ai đó chỉ trích ông, và rồi Sumedho sẽ nổi giận.“
— Ngài Ajahn Chah

on

“Sợ hãi tức là lo âu về sai sót trong tương lai. Nếu ghi nhớ rằng tương lai rất không chắc chắn, chúng ta sẽ không bao giờ cố dự đoán tương lai. Sự sợ hãi chấm dứt ngay ở đó.”
— trích từ cuốn Ai đổ đống rác ở đây

Chúc mọi người dần bớt đi và từ từ có thể chấm dứt sự sợ hãi. Đừng cố gắng dự đoán tương lai. Sống hết mình và hướng thiện (không làm hại ai, kể cả bản thân mình) trong giây phút hiện tại, ở đây, ngay bây giờ. Chừng đó không thôi cũng đã là một thử thách quá lớn. Điều kì diệu là nếu bạn có thể sống hết mình và hướng thiện trong hiện tại, tương lai sẽ tự lo cho nó theo một cách tốt đẹp nhất.

Gud luck! Chào ngày mới nắng lên!

on

Cảm giác này chắc chắn những ai vừa mới lau nhà xong thường gặp…

Khi nhà mới lau xong, cảm giác thật sạch, thật trong, thật mát, thật thoải mái, thật chậm, thật bình yên…

Và cũng như vậy, nếu đều đặn hành thiền, tĩnh lặng, lau chùi tâm mình, ngay sau đó bạn chắc chắn cũng cảm thấy thật sạch, thật trong, thật mát, thật thoải mái, thật chậm, thật bình yên…

Tranh thủ tận hưởng sự mát, sự lành đó. Rồi ngày mai lại tiếp tục lau chùi. Bụi bẩn thì cứ đến không ngừng. Phiền não cũng vậy.

Chúc mọi người một buổi tối bình an.

on

Thiền sư Sayadaw U Jotika
Dịch Việt: Sư Tâm Pháp
Người đọc: Việt Hùng

Bản đồ hành trình tâm linh là cuốn sách đã dẫn dắt tôi trực tiếp đến với những vị Thầy của tôi. Nó đóng một vai trò quan trọng trong hành trình tâm linh của bản thân tôi.

Tôi đã thu âm cuốn sách để có thể nghe đi, nghe lại khi có thời gian. Tôi chia sẻ với mọi người ở đây với mong muốn đem lại lợi ích cho những ai phù hợp với nội dung của những lời dạy của Ngài Sayadaw U Jotika.

Chúc mọi người được thuận lợi và bình an.

Phiên bản audio

on

Dưới đây là đoạn trao đổi giữa Sư Tâm Pháp và học trò của Thầy. Đây là những điều tâm huyết, được đúc kết từ trong chính quá trình hơn 20 năm tu tập của Thầy. Bài viết gốc được đăng tại trang web của Sư (www.sutamphap.com).

Tôi đã ghi âm lại để bản thân có thể lắng nghe hằng ngày, nhằm ghi nhớ cũng như có thể thực hành được tốt hơn. Tôi xin chia sẻ lại với các bạn ở đây, và hy vọng các bạn cũng có thể hưởng được, nhận lãnh được các lợi ích từ những lời dạy của Thầy. Nhận lãnh có nghĩa là lắng nghe và thực hành. Nhận lãnh có nghĩa là làm theo. Xin chúc các bạn được mọi thuận lợi và bình an.

P.S. Các bạn có thể nghe bản audio như bên dưới.

on
Thật bình yên biết bao khi có được khoảnh khắc này tại Saigon, nơi phồn hoa đô hội, vào một buổi sớm, nắng lên.

Thứ hai, khi đi bộ thể dục vào buổi sáng tôi đã không thể không dừng lại để tận hưởng sự tĩnh lặng, tươi mới như được ghi lại ở hình trên, trong nắng sớm. Tĩnh lặng và bình yên. Những phút giây ngắn ngủi này thật quí báu và có tác động vô cùng sâu sắc đến tâm của chúng ta.

Như một vị thiền sư đã chỉ dạy, tâm của chúng ta là một nhà máy sản xuất phiền não. Tâm cứ liên tục, liên tục “sản xuất” ra rất nhiều phiền não mỗi ngày. Chúng ta phiền não bởi do tâm chúng ta suy nghĩ. Nên khi chúng ta có thể dừng lại, tạm thời không suy nghĩ, tạm dừng, thì dù khoảnh khắc đó có thể chỉ bằng một cái chớp mắt, ngắn ngủi, nhưng vị ngọt của hạnh phúc, sự bình yên, sự tươi mới, sự tích cực, sự ngập tràn là vô bờ.

Continue reading “Khoảnh khắc của bình yên”

on
Khoảnh khắc trong trẻo ghi lại trong buổi sớm mai…

Chiếc “áo đầm” của tự nhiên…

Tàn úa để rồi hồi sinh.
Mầm sống nằm ở ngay trong sự chết.
Ra đi để rồi trở về.
Ngày mới nắng lên!

on

Bài pháp Sự cô độc của Thiền sư Sayadaw U Jotika
Dịch Việt: Nguyên Bình
Hiệu đính: Sư Tâm Pháp
Người đọc: Việt Hùng

Sự cô độc và phương cách tiến đến với hạnh phúc chính là điều mà thiền sư Sayadaw U Jotika chỉ ra trong bài pháp ngắn này. Ngắn, nhưng thật sâu sắc và ý nghĩa.

Khi ta có vấn đề, nếu ta đi nói với một người ngu ngốc, người đó sẽ chỉ khiến chúng ta cảm thấy vấn đề lớn hơn ta nghĩ. Người đó sẽ không giúp ta giải quyết được vấn đề mà chỉ làm ta cảm thấy là vấn đề này rất phức tạp. Nhưng nếu nói chuyện với một người học Pháp, hành thiền và phát triển trí tuệ, anh ấy/cô ấy sẽ giúp ta nhìn thấy rằng vấn đề cũng không lớn lắm, không có vấn đề gì là thực sự lớn cả.

Ai cũng có quyền hạnh phúc và chúng ta cần phải có trách nhiệm cho chính mình được hạnh phúc. Nếu bạn muốn khỏi cô đơn, hãy trở nên hạnh phúc! Chúc các bạn được hạnh phúc, dù “cô độc”!

P.S. Tham khảo bài viết gốc tại: https://sutamphap.com/su-co-doc-thien-su-sayadaw-u-jotika/

on

Một bông hoa nở. Có được tới cả 2 tuần ngắm ngắm nhìn nhìn, từ khi em nó còn bé xíu cho đến hôm nay.

Thật đẹp, thật trong sáng, thật tinh khiết, thật bình yên.

Thật hạnh phúc khi được ngắm nhìn như vậy vào buổi sớm tinh sương.

Hạnh phúc.

Chợt nhớ đến lời dạy của thiền sư rằng có loại hạnh phúc mà không cần lý do gì cả. Đó quả thật là một điều kì diệu.

Chúc mọi người một thứ sáu bình an và hạnh phúc!

on

“Chúng ta thường thiện tính hơn, sống có đạo đức hơn trong hoàn cảnh thiếu thốn, khó khăn, nghèo khổ.”

Đó là một trong những điều nghe có vẻ như trái ngược mà tôi chia sẻ trong bài viết Những sự trái ngược hợp lý (3)

Trong việc rèn luyện tâm linh cũng như phát triển bản thân, việc thiếu thiếu một chút lại là điều kiện hay hơn sự thừa thải.

Khi thiếu thốn, chúng ta dễ kỉ luật, dễ rèn luyện tâm mình hướng thiện hơn. Còn nếu chúng ta có điều kiện (hoặc quá có điều kiện) mà vẫn giữ được tâm mình hướng thiện, được cởi mở, được từ tâm, được trí tuệ thì đó lại là một thử thách rất rất lớn cho bất cứ ai. Ít người vượt qua được thử thách đó… Ít người học được bài học từ sự “thừa thải”…

Dù sao đi nữa, hoàn cảnh nào thì việc quan trọng nhất vẫn là có học được bài hay không? Nếu có tâm học hỏi thực sự thì sẽ học được bài.

on

Sau khi chia sẻ đoạn trích trên từ cuốn sách đầu tay của tôi, Tản mạn về Hạnh phúc, tôi nhận được câu hỏi sau: “Làm sao để thoát cái vòng luẩn quẩn này anh. Để học được bài sớm hơn?“

Thực hành chánh niệm, thực hành pháp là cách nhanh nhất và hiệu quả nhất để học. Nhưng không may, tôi quan sát được rằng điều đó lại không phù hợp với nhiều người. Và nó lại trở thành đúng là một vòng luẩn quẩn. Bởi vì khi con người ta không chánh niệm, các phẩm chất xấu, các trạng thái tâm tiêu cực có thể dễ dàng chiếm lấy tâm trí của họ và “vận hành” luôn cuộc sống của họ một cách tự động. Và đó chính là lý do dần đẩy mọi người vào bế tắc. Mọi người có thể tham khảo Bài chú giải Kinh Mangala Sutta ở đây để hiểu thêm. Chúc mọi người “học bài” hiệu quả.

on

Được giảng bởi Ngài Sayadaw U Jotika
Dịch Việt: Việt Hùng | Hiệu đính: Sư Tâm Pháp

Tôi bắt đầu túc tắc dự án này, trong đó tôi tranh thủ thời gian nghe và dịch Việt các bài Pháp của Ngài Sayadaw U Jotika. Thông qua việc làm này, tôi tin rằng tôi có thể học được nhiều hơn, và nhiều hơn nữa mỗi ngày (khi tiếp tục đọc đi đọc lại, nghe đi nghe lại) từ những lời dạy sâu sắc của Ngài. Dưới đây là phần dịch Việt của Bài chú giải Kinh Mangala Sutta được thu âm vào ngày 23/06/2002.

Việc dịch thuật chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót do hạn chế về ngôn ngữ cũng như kiến thức và trải nghiệm. Xin mọi người vui lòng lượng thứ. Tôi cũng đăng ở đây (ở cuối) bài gốc tiếng Anh để các bạn có thể tham khảo.

Con xin thành kính tri ân những lời dạy quí báu của Ngài. Con cầu mong Ngài được an lành, sức khoẻ và thuận lợi nhất trên con đường tâm linh của Ngài.

Continue reading “Bài chú giải Kinh Mangala Sutta”

on

Chữ “thiền”, “sống thiền”, “chánh niệm” hiện nay đang nổi lên như là một nơi “an trú” của mọi người, trong cuộc sống có quá nhiều bấp bênh và thay đổi này. Và đúng thế, thiền và chánh niệm chắc chắn là phương tiện mà tôi nghĩ là tốt nhất để có thể giải quyết ở tận gốc lõi các vấn đề về mặt tâm lý trong xã hội hiện đại, 4.0, ngày nay.

Theo tôi hiểu thì các bước để hành thiền, thực hành chánh niệm không phải là quá phức tạp, thậm chí là rất đơn giản. Đơn giản, nhưng lại… khó thực hành được một cách liên tục, đều đặn. Nên thường thì thái độ thực hành và sự kiên trì đóng phần mấu chốt trong việc có hành thiền được hay không. Trong khuôn khổ bài viết ngắn này, tôi không có ý giải thích về chữ thiền. Càng không có ý dạy về thiền. Tôi nghĩ rằng tôi còn xa lắm mới đủ tiêu chuẩn để có thể dạy thiền. Trong bài viết nhanh này, tôi nêu ra một vài điểm mà thường thiền sinh hay ngộ nhận, hiểu chưa đúng khi bắt đầu thực hành thiền, thực hành chánh niệm. Và tôi hy vọng nó có ích cho các thiền sinh.

Continue reading “Thiền?”

on

Tôi nhận ra rằng, không phải đọc nhiều, nghe nhiều, học nhiều mới giải quyết được vấn đề. Mà thực ra, cần đọc đúng, nghe đúng, học đúng thì mới có thể giải quyết được vấn đề. Và đọc đúng, nghe đúng, học đúng đôi khi chỉ đơn giản là đọc đúng một cuốn sách, nghe đúng một bài giảng, học đúng một vài chỗ quan trọng, và cuộc đời của bạn sẽ đổi khác mãi mãi…

Tôi đã quá may mắn khi đã gặp được những gì gọi là đúng đó trong 10 năm qua. Nhờ đó, tôi đã thay đổi theo một phương cách tự tin hơn, bình yên hơn, đơn giản hơn, độc lập hơn, cởi mở hơn, tự do hơn và hạnh phúc hơn. Trong bài viết ngắn này, tôi chia sẻ đến bạn 2 bài Pháp có thể thay đổi cả cuộc đời của bạn, mãi mãi, theo một phương cách sẽ đưa bạn đến gần hơn với tự do và bình an. Cả hai bài Pháp này đều do Ngài Sayadaw U Jotika giảng.

Continue reading “2 bài Pháp thay đổi cuộc đời”

on

Tự do chính là tự do lựa chọn phản ứng thiện cho bản thân ở tại thời điểm hiện tại. Thiện chính là ở việc không làm hại ai, kể cả chính bản thân mình. Tuy đơn giản, nhưng không dễ để có tự do như thế. Cần nhớ rằng, càng trí tuệ, càng tự do. Càng trí tuệ thì càng nhìn thấy được nhiều lựa chọn. Lối sống chánh niệm thông qua “công cụ” gọi là thiền tập chính là chìa khoá mang đến trí tuệ ngày một nhiều hơn. Đó chính là việc rèn luyện sự chú tâm và quan sát mỗi ngày cho được sâu sắc hơn, nhạy bén hơn, khách quan hơn, gần với tự nhiên hơn.

on

Người ta nói rằng ở Ấn Độ có một cách bắt khỉ rất thông minh. Người thợ săn sẽ khoét một cái lỗ trên quả dừa vừa đủ lớn để một con khỉ bỏ tay vào. Sau đó họ sẽ khoan hai cái lỗ nhỏ hơn ở đầu bên kia, luồn một sợi dây qua và buộc quả dừa vào gốc cây. Sau đó, họ bỏ một quả chuối vào trong quả dừa xuyên qua cái lỗ và rồi nấp đi đâu đó. Con khỉ đến, bỏ tay vào và cầm quả chuối. Cái lỗ được khoét một cách khéo léo để một bàn tay mở có thể đưa vào, nhưng một nắm tay thì không thể rút ra. Tất cả những gì con khỉ phải làm để thoát ra là buông quả chuối. Nhưng dường như hầu hết những con khỉ không muốn buông tay.”

Có lẽ là thậm chí chúng không biết là buông tay có thể cứu thoát được chúng. Bởi trái chuối đã che mờ tất cả. Bế tắc này có thể đánh đổi cả cuộc đời của những chú khỉ.

Mỗi khi gặp bế tắc, hãy tự vấn bản thân xem có phải do bạn đang “nắm” trong tay một thứ gì tương tự như trái chuối trong câu chuyện trên không? Giải pháp đôi khi chỉ đơn giản là “buông tay”, với điều kiện chúng ta ý thức được “trái chuối” mà chúng ta đang nắm chặt. #beHATT!